Wil je beginnen met freeriden en je geluk zoeken buiten de geprepareerde pistes? Freerider Anna Widmesser beantwoordt de belangrijkste vragen van freeride-beginners en geeft tips voor de eerste tocht in ongerepte poedersneeuwhellingen.

Freeriden. Het is puur, oorspronkelijk skiën. Bijna zoals alles vroeger begon – met de planken die de wereld betekenen. Maar hoewel we ons keer op keer laten betoveren door flitsende video's en grote reclamecampagnes voor freeriden, is er voor de eerste stappen in de diepe sneeuw heel wat te overwegen. Wat er bij professionals zo moeiteloos uitziet, vereist jarenlange training en intensieve voorbereiding.

Het belangrijkste over freeriden:

Freeriden is skiën of snowboarden buiten de geprepareerde pistes, vaak in ongerepte natuur.

  1. Voorbereidingsstappen voor beginners: Een realistische inschatting van je skivaardigheden voor je off-piste gaat, is essentieel. Aanbevolen: Volg een freeride-cursus voor beginners om de nodige kennis op te doen over risico's, veiligheidsuitrusting en routeplanning.
  2. Veiligheid en gedrag in het terrein: Verantwoordelijk gedrag buiten de beveiligde pistes is van groot belang, inclusief het verlenen van hulp in noodgevallen en het naleven van milieuregels.
  3. Uitrusting en informatie: Basisvereisten voor freeriden zijn het meenemen en beheersen van de lawineveiligheidsuitrusting. Daarnaast moeten lawine- en weersvoorspellingen correct worden geïnterpreteerd en in verband worden gebracht met de omstandigheden in het terrein.
Freerider rijdt een besneeuwde helling af
Fotokrediet: Bergzeit

Eerste stappen voor freeride-beginners

Voordat je buiten de piste gaat, denk je na over de volgende vragen.

Is mijn skitechniek goed genoeg om me buiten de piste te wagen?

Ongerepte hellingen vereisen meer vaardigheid dan geprepareerde pistes. De hellingen en de sneeuw zijn ongelijk, technisch moeilijker en vaak onvoorspelbaar. Dat betekent: Er kunnen altijd kleine hobbels, rotsen, richels en kuilen op de helling of onder de sneeuw verborgen zijn, waarop je snel moet reageren. En vooral vereist diepsneeuw een andere rijstijl dan op de piste. Tips voor veilig skiën in het terrein en diepsneeuwtechniek vind je in het gekoppelde gedeelte van ons artikel over skitoeren voor beginners.

Vier freeriders maken zich klaar voor de afdaling
Fotokrediet: Bergzeit

Is het voor een freeride-beginner zinvol om een freeride-cursus te volgen?

Absoluut! Het is natuurlijk al goed om samen met ervaren vrienden de eerste stappen buiten de piste te zetten – maar nog beter is het om in een cursus jezelf voor te bereiden op de gevaren en uitdagingen van het terrein. In de cursus leer je onder professionele begeleiding hoe je je nooduitrusting (LVS, schep, pieper, ...) correct gebruikt.

Daarnaast leer je het plannen van een diepsneeuw-tour. De cursusinhoud omvat het interpreteren van een lawinebericht, het tactisch aanleggen van een spoor, het herkennen van gevaren in het terrein en zelfverzekerd gedrag op de berg. Voor beginners is een cursus de perfecte manier om alles over freeriden te leren en – ook niet onbelangrijk – nieuwe ski-vrienden te maken.

Kan ik gewoon achter andere freeriders aan rijden of hun spoor volgen?

Een duidelijke nee! Ten eerste weet je als beginner nooit hoe goed andere rijders op de hoogte zijn van de huidige omstandigheden. Ten tweede is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid – en niet elk spoor leidt naar een goede afloop.

Uitrusting: Wat heb ik nodig voor freeriden?

Om plezier en veiligheid bij het freeriden vanaf het begin te garanderen, heb je buiten de piste de volgende uitrusting nodig:

1. Lawine-uitrusting  

De belangrijkste aankopen voor skiën buiten de piste zijn:  

  • LVS-apparaat,
  • lavineschep
  • en lavinesonde.

Met het LVS-apparaat kun je in geval van een lawine snel worden gevonden – maar je kunt ook anderen in noodsituaties helpen. Meer informatie over LVS-apparaten vind je in ons overzicht van LVS-apparaten. 

Tegenwoordig is ook een lawinerugzak onmisbaar. Deze verhoogt bij een lawine de drijfkracht van de skiër aanzienlijk en houdt hem zo aan de oppervlakte van de lawine.

2. Freeride-uitrusting  

Om optimaal van de diepsneeuw te profiteren, heb je daarnaast geschikte ski's nodig. Freeride-ski’s zijn breed gebouwd. Hoe breder de ski, hoe beter je op de sneeuw blijft drijven en hoe gemakkelijker je door de hoge poeder kunt ploegen. 

Close-up van een skiester
Fotokrediet: Bergzeit

De belangrijkste factoren bij freeriden? Het juiste materiaal ...

Freerider rijdt de helling af
Fotokrediet: Bergzeit

… en de juiste rijtechniek.

Voor freetouring – de combinatie van freeriden en skitoeren – geldt eigenlijk hetzelfde. Alleen moeten tourenski's en -schoenen ook een klimmodus hebben.

Lawinebericht en weerbericht: Waar informeer ik me?

Voor elke tour buiten de beveiligde piste moet je je informeren over de actuele lawinesituatie. Een verkeerde inschatting kan niet alleen jou, maar ook anderen in gevaar brengen.

Info en actuele lawineberichten voor de Alpen

Tip: De jongerenafdeling van de Duitse Alpenvereniging (JDAV) heeft met Check Your Risk (CYR) een campagne die beginners helpt om zich juist te gedragen in de sneeuw.

Vooral bij skitochten is naast het controleren van de lawinesituatie ook een zorgvuldige weerscheck nodig, omdat je vaak voor langere tijd buiten de bewoonde wereld bent. Een onverwachte weersomslag kan ernstige gevolgen hebben en een prachtige skidag omtoveren tot een risicovolle situatie. We raden aan om vooraf bij betrouwbare bronnen te informeren.

Betrouwbare weerinformatie

Regels: Hoe gedraag ik me buiten de piste?

De basisregel is om niemand in gevaar te brengen, inclusief jezelf. Pas je aan de omstandigheden aan en zorg dat je altijd een veiligheidsmarge hebt.

Buiten de piste zijn er (behalve bij populaire tochten en hellingen) minder skiërs. Iedereen heeft daarom de ongeschreven plicht om elkaar te helpen in geval van nood, omdat redding minder snel ter plaatse is dan in het skigebied.

Een freerider skiet buiten de piste in de diepe sneeuw.
Fotokrediet: Bergzeit

Pistes zijn geprepareerd en hebben markeringen. Dat er buiten de piste geen markeringen zijn, betekent niet automatisch dat je overal "dwars doorheen" mag skiën. In veel berggebieden zijn er richtlijnen voor milieuvriendelijk freeriden en skitoeren, die moeten worden nageleefd om dieren en natuur te beschermen. Een goed voorbeeld is het programma Natuurlijk op Tocht van de Duitse Alpenvereniging (DAV). Neem dus vooraf kennis van beschermde gebieden en speciale regels!

Verschillende vormen van freeriden: Liften gebruiken of volledig onafhankelijk?

Voordelen van een skigebied: Gemakkelijke en snelle toegang tot verschillende hellingen, vaak korte stukken met de ski's op de rug voor de perfecte afdaling. Omdat je nauwelijks hoogtemeters hoeft te klimmen, kun je meerdere uitdagende runs op één dag maken. De verbindingsroutes zijn goed geprepareerd en je bereikt snel andere hellingen.

Nadelen van een skigebied: Liftpassen zijn vaak duur en skigebieden zijn drukbezocht (zelfs buiten de piste wordt het steeds drukker), en om verse sneeuw te vinden moet je een van de eersten zijn. In periodes met weinig sneeuw moet je ver van de liften gaan om te freeriden, en de hellingen die bereikbaar zijn, worden bepaald door het skigebied.

Twee freeriders lopen op met sneeuw bedekte bergen.
Fotokrediet: Bergzeit

Voordelen van skitoeren: Relatief onbeperkte keuze aan bergen, routes, hellingen (afhankelijk van sneeuwhoeveelheid, ligging, weersomstandigheden, beschermde gebieden, lawinegevaar en toegankelijkheid). Afhankelijk van de route is het vaak rustiger dan in skigebieden. Je kunt genieten van de rust en de afzondering. De kosten zijn lager en je traint je uithoudingsvermogen en je hele lichaam.

Nadelen van skitoeren: Vooral voor freeride-beginners is het fysiek zwaar om de eerste skitochten te maken – je moet immers elke hoogtemeter zelf verdienen. In het begin kun je maximaal één of twee beklimmingen per dag doen, en dus ook maar één of twee afdalingen. Vaak ben je zo uitgeput door de beklimming dat de afdaling niet meer echt leuk is. Maar oefening baart kunst!