Een boulder- of klimwand zelf bouwen... daarvan droomt menig klimmer. Met wat voorbereiding is dat geen hogere wiskunde. Heli Kotter uit het Bergzeit klimteam legt uit hoe je voor jezelf of je kinderen een eigen trainingswand bouwt en geeft tips voor montage, grepen en veiligheid. 

Wat heb ik nodig om een boulderwand te bouwen?  

Voordat je begint met het bouwen van je eigen verticale speelruimte om te klimmen of boulderen, heb je natuurlijk eerst de juiste materialen en gereedschappen nodig. Voor de montage van je nieuwe boulder- of klimwand thuis heb je het volgende gereedschap en materialen nodig.

Gereedschap voor het bouwen van je boulderwand
  • Accuschroefmachine 
  • Boormachine  
  • Cirkelzaag  
  • Meetlat  
  • Waterpas  
  • Schroefklemmen  
  • Ratels met dopsleutelset 
  • Hamer  
  • Freesschroef 
Materialen
  • Balken (vurenhout is voldoende) – doorsnede 150 x 100 millimeter (zeer stevig)  
  • Multiplex platen (al dan niet gecoat) (minstens 21 millimeter, dikte afstemmen op onderconstructie)  
  • Schotelschroeven (lengte ongeveer 1,5 keer de dikte van de balk, voor montage van de balken)  
  • Houtschroef Ø 5 x 120 voor het bevestigen van de lengtedragers  
  • Houtschroef voor bevestigingsmoer, korter dan de dikte van de plaat  
  • Houtschroef Ø 5 x 70 voor het bevestigen van de platen op de houten dragers  
  • Houtschroef Ø 4 x 30 voor het bevestigen van verstevigingslatten tussen de platen  
  • Inslaammoeren of bevestigingsmoer M10 (als de boulderwand van achteren niet meer toegankelijk is, zou ik bevestigingsmoeren gebruiken)  
  • Zware ankers Ø 10, pluglengte 155 millimeter afhankelijk van de balkdikte (BZ 10-75-95/155) met moer M10  
  • Eventueel nog M10 draadeinden met hulzen voor extra beveiliging van de constructie 

Verschillende schroeven
Fotokrediet: Helmut Kotter

Als je een boulderwand wilt bouwen, heb je flink wat schroeven, inslagmoeren en zware ankers nodig.

gereedschap en planken
Fotokrediet: Helmut Kotter

Het juiste materiaal en gereedschap is essentieel voor een DIY boulderwand.

Het benodigde materiaal kun je eenvoudig in een speciaalzaak of online kopen. Voor een 4 x 4 meter wand zonder klimgrepen kun je rekenen op kosten van ongeveer 800 tot 1.000 euro. Een kleine tip: bij de zagerij zijn houten balken ongeveer half zo duur als in de bouwmarkt.

Hoe groot moet de wand minimaal zijn?  

Een zelfgebouwde boulderwand voor thuis moet een minimale breedte van een armlengte en een lengte van ongeveer 3,5 meter hebben. Daarnaast moet je aan de zijkant platen van 30 centimeter hoogte bevestigen. Zo heb je de mogelijkheid om veel toehooks, heelhooks, en andere grepen in de boulders te verwerken.

Met deze afmetingen is effectief systeemtraining en een beetje spelen zeker mogelijk. Hoe groter de wand, hoe meer mogelijkheden er zijn om je uit te leven (verschillende wandhoeken, enzovoort). Mijn zelfgebouwde boulderwand is 3 meter breed en bijna 4 meter lang.

Voordat je begint, moet je een goed doordacht bouwplan voor je boulderwand opstellen. Bedenk goed wat de breedte, hellingshoek en materiaal moeten zijn en bespreek dit eventueel met een vakman. 

Klimmer aan een zelfgebouwde boulderwand
Fotokrediet: Helmut Kotter

Montage van de boulderwand in 3 stappen

Het bouwen van de boulderwand gebeurt in drie stappen: eerst worden de dwarsdragers boven en onder gemonteerd, vervolgens de lengtedragers, waarna de platen met de inslaammoeren worden gemonteerd.

1. Dwarsdragers aan plafond en vloer bevestigen  

  • Bij de montage is het handig om wat helpende handen te hebben. Eerst worden de twee dwarsdragers (boven en onder) bevestigd.
  • Beide dwarsdragers heb ik met vijf zware ankers bevestigd.  
  • Eerst worden de dragers op de gewenste positie geheven. Vervolgens boor je het eerste doorvoergat in de drager. Hierbij blijft een afdruk van de boor achter op de muur. Nu kun je het boorgat voor het zware anker op de afdruk aanbrengen met de boormachine. De aanbevolen minimale diepte is hier ongeveer 70 millimeter (let op het draagvermogen van het plafond!). Daarna wordt het boorgat schoongezogen en het zware anker geplaatst.
  • Nu kan de balk op het zware anker worden geplaatst en horizontaal worden uitgelijnd met een waterpas. Daarna boor je het tweede doorvoergat aan de andere kant van de balk en herhaal je het proces.
  • De balk kan nu aan de twee zware ankers worden opgehangen en de resterende drie ankers worden op dezelfde manier geplaatst. Vervolgens wordt het doorvoergat met een freesschroef afgekant en definitief met moeren bevestigd. Voor de tweede balk ga je op dezelfde manier te werk. De schuine hoek van de plafondbalk moet altijd overeenkomen met de helling van de wand.

2. Montage van de lengtedragers  

  • Wanneer de dwarsdragers zijn gemonteerd, kun je de lengtedragers bevestigen. 
  • Deze worden op de onderste dwarsdrager geplaatst en gepositioneerd.  
  • Vervolgens wordt de locatie van het doorvoergat voor de schotelschroef gemarkeerd en geboord met een spiraalboor voor hout. Om de schroef vlak te kunnen monteren, wordt het gat nog afgekant. Nu kan de lengtedrager met de schotelschroeven worden vastgezet.
  • De onderste dwarsdrager wordt nog vastgezet met twee lange houtschroeven (Ø 5 x 120) om verschuiving te voorkomen.  
  • Voor extra beveiliging van de lengtedragers heb ik extra zware ankers geplaatst. De M10 draadeind wordt door een extra doorvoergat gestoken en bevestigd met een huls aan het zware anker. Nu kan de balk extra worden bevestigd met een moer en ringen. Ook hier zijn afkantingen voor de moer nodig.

Close-up van houten balken
Fotokrediet: Helmut Kotter

Montage van de dwarsliggers met achterborging.

Close-up van de achterkant van een boulderwand
Fotokrediet: Helmut Kotter

Montage van de langsdragers. Hier zijn ook de verstijvingen tussen de platen goed te zien.

3. Montage van de platen  

Op de lengtedragers monteer je vervolgens de op maat gezaagde platen.  

  • Hiervoor zijn multiplex platen het meest geschikt. Deze moeten minimaal een dikte van 21 millimeter hebben (afhankelijk van de afstand tussen de lengtedragers).  
  • De platen moeten voorzien zijn van een raster voor boorgaten. Voor een boulderwand wordt een afstand van 10 tot 25 centimeter tussen de gaten aanbevolen. Bij een raster van 15 centimeter heb je bijna 50 inslaammoeren per vierkante meter nodig, bij een afstand van 20 centimeter 25 inslaammoeren per vierkante meter. Hoe meer gaten, hoe meer mogelijkheden om je grepen te plaatsen.  
  • Deze platen kunnen nu worden bevestigd op de lengtedragers met houtschroeven van Ø 5 x 70.  
  • Bovendien moeten verstevigingslatten tussen de platen worden geplaatst.  
  • In theorie kun je de platen ook bedekken met een kunsthars-zandmix als antisliplaag. Dit heeft echter maar beperkt nut, aangezien het vooral zorgt voor snellere slijtage van klimschoenen en huid aan de vingertoppen.

De hierboven beschreven boulderwand weegt enkele honderden kilo’s. Hij moet dus voor 100 procent veilig zijn gemonteerd. Vooral als de muur niet van beton is of gepleisterd, raad ik aan om een vakman te raadplegen. Ik heb me persoonlijk laten adviseren door het bedrijf Voltomic. In dit geval heb ik de lengtedragers nog extra vastgezet met draadeinden.

Klimgrepen monteren en vastschroeven  

Volgens mij begint het plezier bij een zelfgebouwde boulderwand met ongeveer 200 grepen. Er is natuurlijk geen limiet naar boven. Voor de afmetingen van mijn wand (3 x 4 meter) zijn 250 tot 300 grepen meer dan voldoende.

Je kunt de grepen nieuw kopen of gebruikte grepen van klimzalen iets voordeliger aanschaffen. Deze hebben echter vaak een slechter oppervlak en zijn al sterk versleten. Voor optimaal boulderplezier loont het om ten minste de helft van de grepen nieuw te kopen.

Bij het vastschroeven van de grepen heb ik het volgende in gedachten gehouden:  

  • Eerst heb ik mijn systeemboulders op lijstgrepen, pinches, slopers, enz. bevestigd. Vervolgens heb ik grepen die ik goed kan gebruiken voor maximale krachtboulders gelijkmatig verdeeld.  
  • De open plekken kunnen worden opgevuld met handgrepen, enzovoort. Deze mogen echter de trainingsgrepen niet hinderen.
  • Tussen de gemonteerde grepen moet er nog voldoende ruimte zijn om houten lijstgrepen met spax te bevestigen. In het algemeen geldt de regel om een gevarieerde boulderwand te creëren.

Natuurlijk kun je je trainingswand ook driedimensionaliteit geven door middel van klimvolumes. Handige doe-het-zelvers maken deze volumes zelf, anderen kopen ze bij Aix, Voltomic, enzovoort.

Klimgrepen voor je thuisboulderwand  

(aangevuld door Stefan Rehm in juni 2022)  

Zoals eerder vermeld, hangt de keuze van klimgrepen sterk af van jouw eisen. Hier enkele tips. Veel fabrikanten bieden startersets, waarmee je in het begin een grote hoeveelheid grepen op je “spraywall” kunt plaatsen. Hier kort de ervaringen met enkele grepsets:

  • Metolius biedt grotere startersets die je ook goed kunt aanvullen met andere series. Zo heb je in eerste instantie een uitgebreid set dat je eenvoudig kunt uitbreiden. De kwaliteit bevindt zich in het middensegment, maar is zeker geschikt voor niet-commercieel gebruik! De grepen hebben een goede mix in grootte, hoewel veel grepen geschikt zijn voor hoeken boven de 30-35° en meer geschikt zijn voor gevorderden.  
  • Fixe biedt een uitgebreid set met een fel design. De grepen hebben een goede kwaliteit en bieden een breed scala. Perfect voor de eerste inrichting, vooral voor eenvoudige tot middelzware grepen.  
  • De klimgrepen van Ocun bieden de beste kwaliteit van de hier gepresenteerde sets, maar zijn ook het duurst. De vormen van de grepen zijn ideaal voor klimmers van gemiddeld tot gevorderd niveau en voor wanden met hoeken van 30-50°. De meeste sets (behalve pinches en jugs) zijn zo ontworpen dat ze op verschillende manieren kunnen worden gebruikt.

Welke grepen je nodig hebt, hangt sterk af van je opstelling – zoals de hellingshoek en je vaardigheidsniveau. Voor beginners zijn de grepen van Fixe uitstekend, voor ambitieuze en gevorderde klimmers zijn de grepen van Metolius en Ocun geschikt. 

Boulderruimte met matten bekleden  

Een thuis-boulderwand moet voorzien zijn van twee lagen matten en in de belangrijkste valzones grote bouldermatten/crashpads hebben. Aan de rand monteer ik de grepen zo dat ik bij een val niet richting de muur draai. Afhankelijk van de boulder kan dit gebeuren, vooral bij een open zijgreep die naar de zijwand gericht is.

Een voordeel van crashpads: Je kunt ze ook gebruiken voor het boulderen buiten! 

Welke ruimte is het meest geschikt voor een boulder-/klimwand?  

Hier is de vraag: indoor of outdoor klimwand. Naar mijn mening is een hoge kelder (minimale hoogte van 2,5 meter) het meest geschikt voor een indoor-boulderwand. De ruimte moet ten minste een raam hebben en het hele jaar door stabiele temperaturen van 15 tot 20 graden bieden. Zonder verwarming en/of ventilatiesysteem kunnen de grepen namelijk vochtig worden.

Een boulderwand in een hoge, niet-geïsoleerde zolder is eigenlijk maar vijf maanden per jaar bruikbaar. In de zomer wordt het daar veel te heet en in de winter moet je de zolder eerst verwarmen. Hiervoor is een gasverwarming (luchtverhitter) geschikt. Een garage biedt wat betere omstandigheden.

Klimwand zelf bouwen – waar moet ik op letten?  

Wil je een klimwand bouwen, dus een wand waar je met een gordel en touw kunt klimmen, dan is de basis hetzelfde als bij een boulderwand. Echter, veiligheid is hierbij extra belangrijk omdat de bevestigingspunten aan hoge eisen moeten voldoen.

Wij raden aan om experts in de klimwandbouw te raadplegen die je kunnen adviseren en ondersteunen.

Waar moet ik op letten bij het onderhoud?  

Indoor-boulderwanden zijn gemakkelijk te onderhouden. Bij outdoorwanden kunnen de grepen echter losraken. Daarnaast moet er op corrosie en houtschade worden gelet. Als je de boulderwand buiten wilt gebruiken, moet je dus ook regenbescherming inplannen.

Klimwand voor kinderen zelf bouwen

Met deze handleiding kun je natuurlijk ook een boulderwand voor klimliefhebbende kinderen bouwen. De grepen voor kinderen moeten natuurlijk gemakkelijker vast te pakken zijn en de wand moet verticaal staan. Een dichte raster voor boorgaten is niet nodig. Ook hier is het belangrijk om de wand goed te bevestigen en het valgebied te beveiligen met bouldermatten.

Bij een outdoor-klimwand moet extra aandacht worden besteed aan een goede verankering in de grond en een afdak. Een combinatie met een boomhut of speeltoren of een bestaand gebouw is hierbij ideaal. Daarnaast moeten geschikte, weerbestendige klimgrepen van PE en hoogwaardige schroeven worden gebruikt.

Let op: Ik heb hier beschreven hoe ik mijn eigen boulderwand heb gebouwd, maar sluit elke aansprakelijkheid voor nabouw uit. Wil je ook een eigen klimwand bouwen, informeer jezelf dan grondig over de veilige, normconforme bevestiging van je boulderwand. Als je twijfelt, laat het dan over aan een vakman!