Elke slaapzak heeft onderhoud nodig, maar je moet hem alleen wassen als het echt nodig is. Maar wat betekent "echt nodig" en hoe doe je dat? Met een beetje voorkennis en de juiste procedure kan iedereen zijn slaapzak wassen. Je moet er echter wel wat tijd voor uittrekken.


Als het gaat om het wassen en drogen van slaapzakken, is de basisregel "zo min mogelijk, maar zo veel als nodig is"! Neem bijvoorbeeld een donzen slaapzak: dons verliest fill power (de stevigheid van het dons) door normaal gebruik. Door de slaapzak te wassen, kan de fill power worden hersteld. In dit voorbeeld speelt de mate van vervuiling geen rol bij de noodzaak om de slaapzak te wassen. Het is meestal voldoende om je slaapzak om de twee tot drie jaar te wassen bij normaal gebruik en zonder zware vervuiling.


Sommige grove vlekken zijn niet eens een reden voor een complete reiniging, maar kunnen gewoon worden verwijderd met een zachte spons, lauw water en een beetje afwasmiddel. Herhaal dit twee of drie keer, vooral op de kraag, en je hebt vetresten en zweet voorlopig uitgebannen. Als er echter een bepaalde mate van vervuiling wordt overschreden, heb je echt geen andere keuze dan de slaapzak helemaal te wassen.

Voorbereidingen voor het wassen van jouw slaapzak

Voordat je je slaapzak gaat wassen, moet je deze controleren op beschadigingen en zo nodig repareren. Je kunt gaten en scheuren op dezelfde manier repareren als bij een donsjas. Sluit vervolgens alle ritsen, drukknopen en klittenband en open alle trekkoorden, bijvoorbeeld voor slaapzakken met een capuchon.


Het is ook aangeraden om het ingenaaide waslabel te bekijken. Hierop staat welke verzorgingsmaatregelen de fabrikant van de slaapzak aanbeveelt en welke wastemperatuur ideaal is. Het "waslabel" zit vaak verborgen op de zoom of in een zak. Keer de slaapzak binnenstebuiten zodat de binnenkant echt schoon is. Dit is vooral belangrijk voor slaapzakken met een waterdichte of geïmpregneerde buitenkant.

Een synthetische slaapzak wassen

Een badkuip (of een relatief grote wasmachine), wasmiddel voor functionele materialen en een relatief lange tijd zijn nodig om jouw slaapzak te wassen. Je kunt je synthetische slaapzak ook in de wasmachine stoppen op een zacht programma - mits de machine voldoende wascapaciteit heeft. Voor een winterslaapzak heb je een machine nodig met een laadvermogen van minstens zes kilo. Een lichte zomerslaapzak past ook in een wasmachine van vijf kilo. Maar laten we nu alles stap voor stap doen:


Handwas
  1. Voorbereiding: lees het waslabel, sluit alle velcro-onderdelen, ritsen en drukknopen, open de trekkoorden en keer de slaapzak binnenstebuiten.
  2. Gebruik een mild of functioneel wasmiddel
  3. Meng het wasmiddel in de badkuip goed met voldoende warm water (ongeveer 30 graden).
  4. Zachtjes inmasseren en laten intrekken (volg de aanwijzingen van de fabrikant van het wasmiddel in kwestie).
  5. Let op: kneed of wring de slaapzak niet te veel als je hem met de hand wast, anders kunnen fijne naden scheuren!
  6. Gebruik geen wasverzachter of bleekmiddel.
  7. Spoel het wasmiddel daarna goed en grondig uit.

Wasmachine
  1. Voorbereiding: lees het waslabel, sluit alle velcro-onderdelen, ritsen en drukknopen, open de trekkoorden en keer de slaapzak binnenstebuiten.
  2. Stel de wasmachine in op 30 graden (of aanbevolen door de fabrikant) en een fijn was-programma.
  3. Gebruik mild of functioneel wasmiddel, geen wasverzachter, geen bleekmiddel.
  4. Doe de slaapzak in de trommel en start de wasmachine.
  5. Spoel de slaapzak na het wassen meerdere keren uit, zodat er geen wasmiddelresten in de slaapzak achterblijven.
  6. Kort centrifugeren op ongeveer 400 tot 600 toeren verkort de droogtijd aanzienlijk.

Een donzen slaapzak wassen

Zelfs met een donzen vulling is het belangrijk om voor het wassen alle ritsen, knopen en klittenbandsluitingen van de slaapzak te sluiten, maar ook alle trekkoorden te openen en de slaapzak binnenstebuiten te keren. Ook aan te raden: kijk op het waslabel.

De beste manier om een donzen slaapzak te wassen is met de hand. We raden af om de slaapzak in een wasmachine te wassen. Om te voorkomen dat alles onder water komt te staan, zoek je een schone badkuip en volg je onderstaande stappen:

  1. Voorbereiding: Lees het waslabel, sluit alle klittenbandsluitingen, ritsen en drukknopen, open de trekkoorden en keer de slaapzak binnenstebuiten.
  2. Vul de badkuip met warm water (ongeveer 30 graden).
  3. Gebruik donswasmiddel. Ongeveer 20 tot 30 milliliter moet genoeg zijn. Goed mengen
  4. Geen wasverzachter, geen bleekmiddel
  5. Dompel de slaapzak goed onder in water en laat het water in de stof en vulling trekken.
  6. Let op: kneed of wring de slaapzak niet te veel als je hem met de hand wast, anders kunnen fijne naden scheuren!
  7. Laat de slaapzak na het kneden maximaal een half uur weken (afhankelijk van hoe vies hij is) en beweeg hem dan voorzichtig een beetje.
  8. Laat het water uit het bad lopen en spoel het goed uit met koud water.
  9. Herhaal stap 8 totdat er geen schuim meer is en het wasmiddel volledig uit de slaapzak is gespoeld.

Slaapzak drogen in de lucht

Je slaapzak is gewassen, afgespoeld en druipnat. Nu is het tijd om hem te drogen! Nogmaals, het is belangrijk om voorzichtig te werk te gaan. De luchtdroogprocedure die hier wordt beschreven kan voor beide soorten slaapzakken worden gebruikt:
  • Leg je druipnatte slaapzak over het droogrek en leg hem boven een afvoer of in de badkuip tot het meeste water is weggelopen. Tip: Het is het beste om de zware, natte slaapzak met z'n tweeën op het droogrek te leggen.
  • Belangrijk: liggend drogen! Hang de slaapzak niet aan één kant, anders wordt de vulling ongelijk verdeeld en/of kunnen fijne naden kapot gaan.
  • Drogen in de lucht duurt lang: Idealiter droogt je de gedroogde slaapzak buiten op een beschutte plek zonder direct zonlicht.
  • Om de paar uur moet je de slaapzak schudden en draaien tot hij droog is.

Slaapzak drogen in de droger

Natuurlijk kun je het proces verkorten en een wasdroger gebruiken, maar wees voorzichtig: Als je de kletsnatte klomp in de droger gooit en deze simpelweg instelt op het programma "Kastdroog Extra", loopt je het risico op schade en de functionaliteit van jouw slaapzak te beschadigen. Gebruik de droger daarom enkel en alleen voor een eventuele laatste fase van het drogen van jouw slaapzak.
  • Geef jouw slaapzak eerst twee tot drie dagen de tijd om in de lucht te drogen zoals hierboven beschreven.
  • Daarna kun je de slaapzak voorzichtig drogen op een lage temperatuur en - indien mogelijk - op het programma 'zacht' van de wasdroger.
  • Een paar tennisballen (maximaal zes) helpen om het vulmateriaal van synthetische vezels en donzen slaapzakken op te kloppen.
  • Niet strijken, stomen of directe hitte gebruiken!

Preventief slaapzak onderhoud en liners

Er zijn manieren om vlekken en vuilaanslag op en in je slaapzak vanaf het begin te voorkomen. Het beste is om je slaapzak altijd fris gedoucht aan te trekken - maar dat is waarschijnlijk niet altijd mogelijk als je onderweg bent. De beste manier om de binnenkant te beschermen is met een dunne en lichte katoenen, zijden of merino liner of door het dragen van een pyjama e.d. Het is makkelijker om beide te wassen dan de hele slaapzak.


En het is niet alleen hygiënischer, het is ook praktisch: een slaapzakliner biedt extra warmte als dat nodig is. Vooral wollen of merino liners zorgen voor extra isolatie als het buiten echt koud is. Bij het bivakkeren is een bivakzak ook geschikt, die je eenvoudig over je slaapzak trekt om hem te beschermen tegen vocht, kou en vuil.


Een slaapzak luchten

Als de slaapzak onaangenaam ruikt, zijn er twee mogelijkheden: Of de slaapzak is gewoon vies en moet gewassen worden, of de slaapzak moet gelucht worden.


Zo werkt het:
  • Voor het luchten heb je alleen een stoel, een autodeur of iets dergelijks nodig om de slaapzak op een luchtige plek op te hangen.
  • Open de slaapzak, keer de slaapzak binnenstebuiten, hang hem op en laat de frisse lucht zijn werk doen.

Je slaapzak goed opbergen: geurtjes voorkomen

Een reden voor onaangename geurtjes kan een verkeerde opslag zijn. Als je je slaapzak permanent opbergt in de auto of camper, of opbergt in een compressiezak in je kledingkast, hoef je niet verbaasd te zijn over nare, muffe geurtjes of verlies van warmte of isolatie. Zowel dons als isolatiemateriaal van synthetische vezels houden niet van koude of vochtige plekken. Je kunt je slaapzak het beste droog bewaren in een geventileerde, grote gaaszak.


Deze kun je tevens over je hoofd trekken om je te beschermen tegen muggen tijdens het wandelen of trektochten, of hij kan gebruikt worden als waszak. Compressiezakken en waterdichte zakken zijn natuurlijk handig als onderdeel van je reisuitrusting, maar ze hebben niets te maken met een goede, langdurige opslag.


No-go: in mijn ervaring heeft iedereen die deodorants, neutralisers en andere sprays gebruikt om geurtjes tegen te gaan er niets aan, behalve mogelijke nadelen. De vullingen van dons of synthetische vezels en de stoffen aan de buitenkant reageren soms op geurneutraliserende middelen of sprays. Bovendien weet je nooit precies in wat voor mengsel van werkzame stoffen je daarna slaapt.

Was- en vulservice voor slaapzakken

Als je je hoogwaardige donzen of synthetische slaapzak niet zelf kunt wassen vanwege tijd- of ruimtegebrek, kan je contact opnemen met de fabrikant. Sommige fabrikanten, zoals Mountain Equipment, bieden voor weinig geld een was- en vulservice aan. Het Outdoor Service Team uit Berlijn is bijvoorbeeld gespecialiseerd in het reinigen van outdooruitrusting, ongeacht het merk. Regelmatige gebruikers van slaapzakken kunnen hier hun slaapzak laten opfrissen en verloren dons laten vervangen. Je kunt een goede donzen slaapzak meer dan tien jaar gebruiken - zelfs als je regelmatig trektochten maakt.


Conclusie

In principe is het meestal geen probleem om de slaapzak met de hand te wassen of - in het geval van slaapzakken van synthetische vezels - ook in de machine. Het vereist echter wel zorgvuldigheid en tijd - vooral het drogen van de slaapzak. Om de constructie te beschermen, moet je de slaapzak daarom zo min mogelijk wassen. Wie zijn slaapzak vaak gebruikt, kan overwegen om een slaapzakliner te kopen, die veel gemakkelijker te onderhouden is. Regelmatig luchten en goed opbergen helpen ook om onnodig wassen te voorkomen.