Het beklimmen van een top van 4000 meter vereist ervaring in hoogalpine terrein en een goede conditie, acclimatisatie en uitrusting. Berggids en Bergzeit-auteur Astrid geeft tips over hoe je als nieuweling je eerste top van 4000 meter kunt beklimmen.


IJs en sneeuw in plaats van zon, zee en strand - waarom klimmen we in hartje zomer zo graag naar ijzige hoogten? Omdat de woeste gletsjerlandschappen garant staan voor een unieke bergervaring en die 'hoge' toppen iets magisch hebben. Voor de sensatie van het oversteken van een winderige bergkam of het navigeren door een zee van gletsjerspleten accepteren we graag de kou en de inspanning in ruil voor de meditatieve stemming bij zonsopgang en de euforie die je overvalt als je door de wolken stoot om je top te halen.


Wat zijn als beginner de minimale vereisten voor je eerste toppen van 4000 meter?

Vereisten voor een beklimming van 4.000 meter

Fysieke fitheid is essentieel voor routes op grote hoogte, waarbij je vaak voor zonsopgang begint en pas in de middag weer bij de berghut aankomt. Je moet voldoende kracht hebben om de bergtop te bereiken en voor de veilige afdaling en eventuele incidenten. Je moet negen uur lopen en 1000 meter stijgen op een gemiddelde hoogte aankunnen. Omdat je lichaam tijdens een bergtocht met een zware rugzak anders wordt belast dan tijdens fietsen en joggen in het laagland, train je je conditie het beste tijdens lange bergwandelingen of hardlopen.


Zekerheid en een goed gevoel voor hoogtes zijn nodig voor onbeschutte passages op bergkammen of in rotsachtig terrein. Op kale wandelpaden of via Ferrata kun je je aanpassen aan de duizelingwekkende uitzichten beneden en zelfverzekerder worden op je eerste top van 4000 meter. Sommige organisaties bieden zelfs speciale (gletsjer)cursussen aan om hoogtevrees te overwinnen.

Deelname aan een gletsjercursus is een belangrijke voorwaarde voor zelfstandige alpiene tochten. Naast uithoudingsvermogen, trefzekerheid en hoogtevrees moet je ook enige ervaring hebben met je eigen bergtochten. Tijdens een vierdaagse cursus in een kleine groep op de Großvenediger leren beginners bijvoorbeeld de juiste looptechniek met stijgijzers, hoe je een pikhouweel gebruikt, methoden om een gletsjerspleet te redden en tactieken voor tochten in een touwteam. De berggids leert je ook over alpiene gevaren, meteorologie, tochtplanning en oriëntatie. Samen beklim je eenvoudige ijspieken en doe je ervaring op met steile beklimmingen en afdalingen in firn of met gemakkelijke beklimmingen met stijgijzers.


Voordat je je eerste 4.000 meter piek op eigen houtje beklimt, moet je klimervaring hebben opgedaan op 3.000 meter pieken. Een gedegen kennis van het plannen en uitvoeren van tochten in hoogalpien terrein is ook cruciaal. Dit omvat het correct interpreteren van de kaart en niet alleen het volgen van een GPS-track.


Acclimatisatie in de ijle lucht

Vanaf een hoogte van ongeveer 2.500 meter moet het menselijk organisme wennen aan de lagere partiële zuurstofdruk. Onvoldoende acclimatisatie uit zich in kortademigheid, hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Om deze symptomen van acute hoogteziekte te voorkomen, moet je je slaaphoogte niet te snel verhogen (bij huttentochten die meerdere dagen duren), bewust langzaam lopen en veel drinken. Je loopt in het ideale tempo als je zelfs in de ijle berglucht zonder ademnood met je reispartner kunt praten.


Voordat je je eerste 4.000 meter hoge top voor beginners aanpakt, is het verstandig om een paar dagen te acclimatiseren op hoogtes rond de 3.000 meter. Dit geeft je ook de tijd om mentaal aan het avontuur te wennen en afscheid te nemen van het stressvolle dagelijkse leven thuis.

Uitrusting voor alpiene tochten

Naast training, ervaring en acclimatisatie moet ook je alpinisme uitrusting in orde zijn. Als je een alpiene tocht naar 4.000 meter toppen voor beginners boekt, ontvang je van de bergschool of de berggids een gedetailleerde uitrustingslijst. Naast warme kleding (bijv. donsjas en hardshelljas, functioneel ondergoed, wanten) bestaat de verplichte uitrusting uit stijgijzers, ijspickel, klimgordel, karabiners (bijv. HMS karabiner) en schlinges. Bij midzomertemperaturen in het dal is het moeilijk te geloven dat het op de top onder het vriespunt is. Je moet de kou op hoogte nooit onderschatten - vooral niet als het waait (windchill effect) - het is beter om een extra paar warme handschoenen en een fijne jas in je rugzak te hebben dan het risico te lopen verkouden te worden of zelfs te bevriezen.


Een EHBO-kit en een bivakzak behoren net zo goed tot je verplichte veiligheidsuitrusting als een (volledig opgeladen) mobiele telefoon. Een GPS horloge met hoogtemeter maakt oriëntatie en tochtplanning gemakkelijker.


Na je eerste succesvolle ervaringen met gemakkelijke toppen van 4000 meter zul je al snel je zinnen hoger zetten - er staan je vele onvergetelijke bergavonturen te wachten!

4.000 meter pieken voor beginners: 6 toertips

In de oostelijke Alpen komt slechts één berg - de Piz Bernina (4.049 m) - boven de magische grens van 4.000 meter uit. Om andere vierduizenders te beklimmen, moet je naar de westelijke Alpen. 41 van de 82 vierduizenders bevinden zich in de Walliser Alpen. De volgende tochten zijn geschikt voor beginners:

  1. Breithorn (4.164 m), Wallis, Zwitserland

    380 hoogtemeters, 3:30 uur (totaal)
    Karakter: De korte normale beklimming wordt beschouwd als een van de gemakkelijkste tochten naar een top van 4.000 meter.
    Begin/Eindpunt: bergstation Matterhorn glacier paradise (3.883 m) op de Klein Matterhorn
    Route: Matterhorn glacier paradise - Breithorn plateau - Breithorn westelijke top

  2. Alphubel (4.206 m), Wallis, Zwitserland

    1.500 hoogtemeters, 9 uur (totaal)
    Karakter: Deze technisch minder moeilijke hoge tocht met een fantastisch panorama vereist een zeer goede conditie en veilig lopen met stijgijzers op de tot 40° steile topflank ("ijsneus" op de zuidoostelijke bergkam).
    Begin/Eindpunt: Täschhütte (2701 m) of Täschalp (2205 m) in het Mattertal
    Route: Täschhütte - Alphubelsee - Alphubelgletscher - Alphubeljoch - Alphubel

  3. Allalinhorn (4.027 m), Wallis, Zwitserland

    800 hoogtemeters omhoog, 560 hoogtemeter omlaag, 5 uur (totaal)
    Karakter: De beklimming en afdaling via de normale route is een gemakkelijke, panoramische en vaak beklommen vierduizender. De traverse met beklimming via de Hohlaubgrat en afdaling via de (gemakkelijke) normale route vereist absolute zekerheid, een goed hoofd voor hoogtes en klimvaardigheid met stijgijzers in moeilijkheidsgraad II (UIAA) op de rotsen.
    Beginpunt: Saas-Fee (1.798 m) of Metro Alpin middenstation (tunnelraam, 3.200 m)
    Eindpunt: Mittelallalin station (3.456 m)
    Route: Middenstation (tunnelvenster) Metro Alpin - Hohlaubgletscher - Hohlaubgrat - Allalinhorn - Feejoch - Mittelallalin station

  4. Lagginhorn (4.010 m), Wallis, Zwitserland

    1.060 hoogtemeters, 6:30 uur (totaal)
    Karakter: Bijna gletsjervrije hoge tocht over rotsachtig, deels onbeschut terrein, met gemakkelijke blokklimmen in moeilijkheidsgraad II (UIAA). Gevaar voor vallende stenen (neem een helm mee).
    Begin/Eindpunt: Saas Grund (1.559 m) of Hohsaas station (3.142 m).
    Route: Hohsaas - Lagginhorn gletsjer - westelijke bergkam - Lagginhorn

  5. Gran Paradiso (4.061 m), Valle d'Aosta, Italië

    1.400 hoogtemeters, 8 uur (totaal)
    Karakter: Makkelijke, drukbezochte hoge tocht die uithoudingsvermogen, een goed gevoel voor hoogtes en enige klimvaardigheid vereist - zeer blootgesteld, gemakkelijk rotsklimmen (UIAA II+) op de laatste 100 meter van de bergkam naar de top.
    Begin/Eindpunt: Parkeergarage Alpe Pravieux (1.830 m) of Rifugio Chabod (2.750 m) in Valsavarenche. Route: Rifugio Chabod - Laveciau gletsjer - Gran Paradiso

  6. Spaghetti ronde in Wallis

    Onder goede omstandigheden kunnen bergbeklimmers tijdens deze tocht door het indrukwekkende Monte Rosa massief in vijf dagen elf technisch gemakkelijke bergtoppen van vierduizend meter beklimmen.
    Karakter: Een zeer goede conditie is vereist (in totaal ongeveer 5.000 hoogtemeters, dagelijkse wandeltijd tot 10 uur), een goed hoofd voor hoogtes en goed ter been zijn, evenals gletsjerervaring op gemakkelijke tot matig moeilijke tochten (gemakkelijke klimpassages).
    Begin/Eindpunt: Zermatt
    Route / etappes:
    • Dag 1: Zermatt - Breithorn (4.164 m) - Pollux (4.091 m) - Rifugio Guide d'Ayas (3.400 m)
    • Dag 2: Rifugio Guide d'Ayas - Castor (4.226 m) - Rifugio Quintino Sella (3.585 m)
    • Dag 3: Rifugio Quintino Sella - Il Naso (4.205 m) - Balmenhorn (4.167 m) - Vincent Pyramid (4.215 m) - Rifugio Città di Mantova (3.400 m)
    • Dag 4: Rifugio Città di Mantova - Corno Nero (4.215 m) - Ludwigshöhe (4.341 m) - Parrotspitze (4.436 m) - Signalkuppe / Capanna Regina Margherita (4.456 m)
    • Dag 5: Capanna Regina Margherita - Zumsteinspitze (4.563 m) - Monte Rosa hut - Rotenboden station (2.815 m) - Zermatt