Zekeringsapparaten voor klimmen: Kies het juiste systeem voor maximale veiligheid

Een zekeringsapparaat is een onmisbaar onderdeel van je klimuitrusting. Of je nu in de klimhal, op een rotswand of tijdens een alpiene tocht klimt, de keuze van het juiste zekeringsapparaat voor klimmen is cruciaal voor veiligheid, controle en efficiëntie.
Bij moderne zekeringsapparaten heb je de keuze tussen tubers, autotubers en halfautomaten – of je kiest voor de klassieke HMS-zekering. Bij gerenommeerde merken zoals Mammut, Petzl en Edelrid vind je een breed assortiment zekeringsapparaten voor elke toepassing.
Een overzicht van de soorten zekeringsapparaten voor klimmen:

• Tubers – klassiek zekeringsapparaat zonder blokkeerfunctie
• Autotubers – tube met automatische blokkeerfunctie
• Halfautomaten – zekeringsapparaat met een karabineronafhankelijke blokkeerfunctie; bediening verschilt van een tuber
• HMS-karabiner – klassieke zekering met halve mastworpknoop via een HMS-karabiner

Welk zekeringsapparaat past bij jouw klimdiscipline?

 Afhankelijk van de klimdiscipline die je beoefent, biedt elk zekeringsapparaat zijn eigen voordelen. Afhankelijk van het model kunnen ze ook als afdaalapparaat worden gebruikt. Voor beginners zijn halfautomaten doorgaans het meest geschikt vanwege hun eenvoudige en veilige bediening. Toch raden wij aan om als beginner het zekeren met tubers te leren in een klimcursus.

Klimdiscipline	Halfautomaat	Autotuber	Tuber	HMS-Karabiner
Sportklimmen (hal)	ja	ja	kan	kan
Sportklimmen (rots)	ja	ja	kan	kan
alpien Sportklimmen	nee	ja (bij geschiktheid voor half-/dubbel touw)	ja (alpiene tuber met plaathandeling)	ja
Alpien klimmen & hoogtetochten	nee	ja (bij geschiktheid voor half-/dubbel touw	ja (alpiene tuber met plaathandeling)	ja
Ijsklimmen	ja (in ijsparken)	kan	ja (alpiene tuber met plaathandeling)	nee

Tuber: klassiek zekeringsapparaat zonder blokkeerfunctie

 De tube, ook wel tuber genoemd, is zeer veelzijdig en wordt vaak gebruikt bij multi-pitch routes. Je kunt een voorklimmer zekeren met een enkeltouw, dubbeltouw of tweelingtouw (bij tubers met dubbele touwgeleiding). Het apparaat is ook geschikt voor abseilen. Bij nieuwe, dunne touwen moet je echter voorzichtig zijn, omdat de wrijvingsweerstand in de tuber niet erg groot is.

Voordelen:

• Geschikt voor enkel-, dubbel- en tweelingtouw
• Touwvriendelijk met dynamische remwerking
• Snel touw geven en binnenhalen mogelijk, zelfstandig abseilen

Nadelen:

• Foutgevoelig bij zekeren door handpositie
• Weinig veiligheidsreserves
• Bij dunne touwen zijn soms twee karabiners nodig voor voldoende remkracht

Autotuber: zekeringsapparaat met blokkeerfunctie

 Autotubers werken op vergelijkbare wijze als tubers, maar zijn uitgerust met een blokkeerfunctie die bij correcte bediening je zekeringhand ondersteunt. Dit verhoogt de veiligheid bij het zekeren.

Voordelen:

• Automatische blokkeerfunctie bij juiste bediening
• Eenvoudige overstap van tuber naar autotuber
• Soms ook geschikt voor abseilen

Nadelen:

• Touw kan minder soepel doorlopen dan bij normale tubers
• Sommige modellen zijn afhankelijk van de karabinermaat

Halfautomatische zekeringsapparaten

 Halfautomaten werken met een mechanisme dat het klimtouw blokkeert zodra een impuls wordt gegeven door de remhand. Een bekend en populair model is de Petzl Grigri.

Voordelen:

• Automatische blokkeerfunctie bij correcte bediening
• Minder afhankelijk van de positie van de remhand
• Grote veiligheidsmarge

Nadelen:

• Touw geven vergt soms oefening

HMS-karabiner: Traditionele zekering met een knoop

 Voor de halve mastworpzekering heb je een HMS-karabiner nodig. De halve mastworpknoop wordt in de karabiner gelegd, die daarna wordt afgesloten. Je hebt hier geen extra zekeringsapparaat nodig.

Voordelen:

• Goede remwerking
• Universeel toepasbaar
• Weinig materiaal nodig

Nadelen:

• Hogere slijtage van de touwmantel
• Touw geven en binnenhalen is minder soepel
• Touw kan bij onjuiste toepassing snel in de knoop raken

Welke zekeringsapparaten zijn geschikt voor linkshandigen?

 Alle modellen, van HMS tot tuber en autotuber, zijn geschikt voor linkshandigen. Bij halfautomaten is het echter iets lastiger. Het enige geschikte model voor linkshandigen is de Wild Country Revo. Bij andere halfautomaten, zoals de Petzl Grigri, blokkeert de hendel namelijk als deze met de linkerhand wordt bediend.

Welke karabiner is compatibel met een zekeringsapparaat?

 Voor tubers zijn speciale zekeringskarabiners geschikt, idealiter voorzien van een draadbeugel of een vergelijkbare fixatie. Voor autotubers is het essentieel dat de diameter en dwarsdoorsnede van de karabiner geschikt zijn. Gebruik bij voorkeur de karabiner van de fabrikant of een door de fabrikant aanbevolen karabiner. Bij halfautomaten moet de karabiner minimaal een schroefsluiting hebben, zodat deze tijdens het klimmen betrouwbaar gesloten blijft.

Afdaalapparaten voor klimmen

 Afdaalapparaten zijn specifiek ontworpen voor het abseilen. De klassieker onder de afdaalapparaten is de acht. Het gebruik van de acht voor zekeren is echter niet meer gebruikelijk, omdat alternatieven zoals tubers, autotubers en halfautomaten veel efficiënter en veiliger zijn